De reactie van fight of flight is je wellicht bekend. In situaties vol spanning, waarin angst je lichaam doordringt, maken we instinctief de keuze om de situatie te ontvluchten (flight), stil te blijven staan (freeze), of mogelijk zelfverdediging toe te passen (fight). Deze keuze wordt zo snel gemaakt dat het een instinctieve reactie is, zonder dat je er lang over kunt nadenken. Angst heeft daarom een hele nuttige functie.
Verschil tussen angst en paniek
Paniek daarentegen is een intensere vorm van angst. Wanneer paniek toeslaat, ervaar je onmiddellijk fysieke reacties: wellicht begint het zweet je uit te breken, je wordt rood, je hartslag versnelt en je ademhaling neemt toe. Deze reacties treden op omdat je lichaam actie voorziet. Dit gebeurt ook uit instinct.
Met name in gevallen waarvan ons DNA heeft vastgelegd dat we waakzaam moeten zijn, zoals bij gevaarlijke dieren of grote hoogtes, reageren we op reflexmatige wijze. In andere situaties zijn er meer hersengebieden betrokken, wat leidt tot gedachten en diverse emoties in reactie op de situatie. Het is mogelijk om te overwegen of je angst functioneel is. Omgekeerd geldt ook dat je angstgevoelens kunt krijgen voor zaken waarover je veel nadenkt.
Wanneer heb je een angststoornis?
Angst en paniek kunnen nuttig zijn wanneer er werkelijk gevaar is. Maar we ervaren de fysieke signalen soms op momenten waarop er geen dreigend gevaar is. Beheerst paniek of angst je dagelijkse functioneren zodanig dat je niet meer goed kunt functioneren? Dan kan er sprake zijn van een angst- of paniekstoornis. Het beheersen van je emoties kan erg moeilijk zijn, vooral in stressvolle situaties. Mensen met hoogtevrees gaan bijvoorbeeld te veel nadenken over flats en andere hoge gebouwen, en daardoor neemt het stressniveau toe. Hierdoor loop je het risico deze hoge gebouwen te vermijden, en ga je dus mee in je angstgevoelens, waardoor de kans op een daadwerkelijke paniekaanval groter wordt.
Omgaan met spanning
Door te relativeren kan je voorkomen dat je in een negatieve spiraal terechtkomt. Probeer je ook bewust te zijn van je gedachten en emoties. We laten ons vaak meeslepen door overdreven en beangstigende gedachten, terwijl de realiteit vaak heel anders is en helemaal niet zo eng. Door je bewustzijn van je lichaam en van je gedachten te vergroten, kun je jezelf vaak al kalmeren.
Ook in onze weerbaarheidstrainingen besteden we aandacht aan angst en paniek. In een weerbaarheidstraining leer je lichamelijke seintjes te herkennen en ontwikkel je je bewustzijn over het effect van je gedachten op je emotie. Door praktische handvatten te krijgen voor het omgaan met spanning, kun je een meer ontspannen houding aannemen in het leven. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie of een vrijblijvend gesprek.